Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος έχει πυροδοτήσει μία σειρά από βιώσιμες πρακτικές και ενέργειες με στόχο τη βιωσιμότητα. Συνολικά στον κόσμο, παράγονται 141 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών συσκευασιών ετησίως που συμβάλλουν σε περίπου 1,8 δισεκατομμύρια τόνους εκπομπών άνθρακα κάθε χρόνο. Οι προβληματισμοί ενισχύονται από το γεγονός ότι μόνο το 14% των πλαστικών συσκευασιών συγκεντρώνονται για να ανακυκλωθούν ενώ το 40% αυτών χρησιμοποιείται μόνο μία φορά πριν τελικά πεταχτεί.

Στον επιχειρηματικό κόσμο, σύμφωνα με έρευνα του «The Conscious Insider», λιγότερο από το 30% των επιχειρήσεων είναι επαρκώς προετοιμασμένο για να ανταποκριθεί στους κανονισμούς ενώ στο ίδιο χαμηλό ποσοστό κυμαίνεται και το σύνολο των επιχειρήσεων που έχει καθιερώσει σαφείς μετρήσιμους δείκτες που να σχετίζονται με την ανακύκλωση, τη βιωσιμότητα ή τη χρήση ανακυκλωμένου περιεχομένου στα υλικά συσκευασίας τους.

Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η πρωτοβουλία του  Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος που διοργάνωσε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2023 το 1ο Συνέδριο Plastainability 2023 με τίτλο «Rethinking Plastics» (μετεξέλιξη του Ετήσιου Συνεδρίου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος). Το συνέδριο φιλοδοξεί να γίνει θεσμός και να αποτελέσει σημείο αναφοράς στην εξελισσόμενη συζήτηση για την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των πλαστικών στην Ελλάδα, να παρουσιάζει προκλήσεις, ευκαιρίες, καινοτόμες πρωτοβουλίες και καλές πρακτικές, υπό το πρίσμα και του νέου κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας.

Προκειμένου λοιπόν, να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανησυχίες, η Ελλάδα ακολουθώντας τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες έχει θεσπίσει μια σειρά από κανονισμούς και έχει υιοθετήσει πρότυπα αειφορίας που επηρεάζουν και τον κλάδο της συσκευασίας.

Κανονισμοί Συσκευασίας στην Ελλάδα

Η ελληνική νομοθεσία για τη συσκευασία βασίζεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Συσκευασίες και τα Απορρίμματα Συσκευασίας (Οδηγία 94/62/ΕΚ), η οποία τροποποιήθηκε το 2018 με την Οδηγία 2018/849/ΕΕ καθώς και με την Οδηγία 2018/852 που ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο με τον Νόμο 4685/2020.

Σύμφωνα με τον Νόμο αυτό, ορίζονται νέοι στόχοι για την ανακύκλωση των συσκευασιών με δύο βασικές ημερομηνίες κλειδιά για την επίτευξής τους. Μέχρι το 2025 στόχος είναι να ανακυκλώνεται το 50% των πλαστικών, το 20% του ξύλου, το 70% των σιδηρούχων μετάλλων, το 50% του αλουμινίου, το 70% του γυαλιού και το 75% του χαρτιού και χαρτονιού. Το 2030 τα αντίστοιχα ποσοστά ανακύκλωσης οφείλουν να αγγίζουν το 55% για τα πλαστικά, 30% για το ξύλο, 80% για τα σιδηρούχα μέταλλα, 60% για το αλουμίνιο, 75% για το γυαλί και  85% για το χαρτί και το χαρτόνι. Έως το τέλος του 2030 πρέπει να ανακυκλώνεται το 70% των αποβλήτων συσκευασίας.

Για να επιτευχθούν οι στόχοι, η Ελλάδα έχει θεσπίσει ένα σύστημα επέκτασης ευθύνης παραγωγού (ΕΕΠ) για ορισμένα υλικά συσκευασίας, όπως πλαστικά, γυαλί, χαρτί και αλουμίνιο. Τα συστήματα ΕΕΠ υποχρεώνουν τους παραγωγούς και εισαγωγείς συσκευασιών να πληρώνουν για τη συλλογή, μεταφορά και ανακύκλωση των απορριμμάτων συσκευασίας που παράγουν ή εισάγουν.

Παράλληλα, τους τελευταίους μήνες του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τον περιορισμό χρήσης πλαστικών και χάρτινων συσκευασιών πρότεινε την αναθεώρηση της νομοθεσίας της Ε.Ε. για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασιών με τρεις κύριους στόχους. Πρώτον, να αποτρέψει τη δημιουργία απορριμμάτων συσκευασίας, μειώνοντας την ποσότητα που παράγονται, περιορίζοντας τις περιττές συσκευασίες και προωθώντας επαναχρησιμοποιούμενες λύσεις συσκευασίας. Δεύτερον, να γίνουν όλες οι συσκευασίες στην αγορά της Ε.Ε. ανακυκλώσιμες με οικονομικά βιώσιμο τρόπο έως το 2030. Τρίτον, να αυξηθεί η χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών στις συσκευασίες μέσω υποχρεωτικών στόχων.

Οι οργανωμένες προσπάθειες της Ευρώπης έρχονται να υποστηρίξουν την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία η οποία έχει ως στόχο να μετατρέψει την ΕΕ σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, εξασφαλίζοντας μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, οικονομική ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση πόρων και ότι κανένας άνθρωπος και καμιά περιφέρεια δεν μένουν στο περιθώριο.

Πρότυπα Αειφορίας για τις συσκευασίες

Ενισχυτικά των κανονισμών έχει εφαρμοστεί μία σειρά από πρότυπα αειφορίας  που μπορούν να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις για να βελτιώσουν τη βιωσιμότητα των συσκευασιών τους. Αυτά τα πρότυπα μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των συσκευασιών τους, να αυξήσουν την ανακυκλωσιμότητά τους και να βελτιώσουν την εικόνα τους ως βιώσιμες επιχειρήσεις με πράσινη συνείδηση.

1. ISO

Το ISO είναι ένας διεθνής οργανισμός  που εκδίδει πρότυπα για μια ευρεία γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών. Έχει αναπτύξει πρότυπα για τη συσκευασία, τα οποία καλύπτουν θέματα όπως η ανακύκλωση, η χρήση ανανεώσιμων υλικών και η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

2. LCAs (Life Cycle Assessments)

Τα LCAs είναι εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της περιβαλλοντικής επίδρασης ενός προϊόντος ή μιας διαδικασίας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Τα LCAs εξυπηρετούν στην αξιολόγηση της περιβαλλοντικής επίδρασης των συσκευασιών σε τομείς όπως η χρήση πόρων, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και η δημιουργία αποβλήτων.

3. FSC^® (Forest Stewardship Council^®)

Η FSC^® πιστοποίηση χρησιμοποιείται σε εκατομμύρια προϊόντα ανά τον κόσμο για να διασφαλίσει ότι όλες οι πρώτες ύλες, που προέρχονται από δάση και έχουν χρησιμοποιηθεί, προέρχονται από ελεγχόμενους πόρους και υπεύθυνα διαχειριζόμενα δάση, με τρόπο που να προάγει τη βιοποικιλότητα και να ωφελούνται οι ζωές των πληθυσμών.

Η πιστοποίηση FSC^® έχει καθιερωθεί από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Forest Stewardship Council^®, διασφαλίζοντας ότι όλα τα πρωτογενή υλικά από δάση που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα πιστοποιημένα με FSC^® προέρχονται από ελεγχόμενες και υπεύθυνα διαχειριζόμενες πηγές. Ως εταιρεία με περιβαλλοντική συνείδηση, η Cartabianca έχει λάβει πιστοποίηση FSC^® (FSC^® C172223) και μπορεί να προσφέρει οικολογικές λύσεις, κατόπιν αιτήματος των πελατών της, με συσκευασίες φιλικές προς το περιβάλλον, που προέρχονται από καλά διαχειριζόμενα δάση πιστοποιημένα από FSC^®, ανακυκλωμένα υλικά και άλλες ελεγχόμενες πηγές.